نشریه اکونومیست در مقاله‌ای درباره دشواری ناوبری در تنگه هرمز می‌نویسد که این معبر باریک و اریب که چندین جزیره پراکنده در آن قرار گرفته، تنها راه خروجی از خلیج فارس است. اخیرا مورد جدیدی نیز به فهرست مخاطرات آن اضافه شده:‌ این که سیستم‌های ناوبری ممکن است برای خروج کشتی‌ها از مسیر «فریب داده شوند.»

در جهان چهار سامانه ناوبری ماهواره‌ای وجود دارد که سیستم مسیریابی موسوم به جی‌پی‌اس، شناخته‌شده‌ترین آنهاست. اما در سال ۲۰۰۸ یک پژوهشگر دانشگاهی آمریکایی به نام تاد هامفریز فاش کرد که سیستم‌های ناوبری وابسته به داده‌های ماهواره‌ای ممکن است با دریافت پیام‌های جعلی گول بخورند.

اکونومیست می‌نویسد به نظر می‌رسد که ایران با همین روش در سال ۲۰۱۱  برای فریفتن یک پهپاد آمریکایی که از افغانستان وارد آسمان ایران شده بود استفاده کرده و آن را بر زمین نشاندند و به نمایش گذاشتند.

کارکنان کشتی‌های عبوری از تنگه هرمز به ایران مشکوکند و می‌گویند که ایران همین حقه را بر آنان اعمال می‌کند تا آنان را به آبهای سرزمینی ایران بکشاند و نیروی دریایی ایران بتواند آنها را توقیف کند. شاید دو کشتی کوچک گشت‌زنی آمریکایی و ده ملوان آنها که در سال ۲۰۱۶ در نزدکی جزیره‌ای کوچک در خلیج فارس توقیف شدند، به همین ترتیب فریب خورده باشند. ناوها معمولا مجهز به تجهیزات جلوگیری از عملیات فریب هستند، و بیشترین خطر متوجه کشتی‌های تجاری است.

درباره این که آیا نفتکش «استنا ایمپرو» که در سال ۲۰۱۹ در تنگه هرمز به دست ایران توقیف شد قربانی عملیات داده‌رسانی جعلی بوده یا نه، بحث وجود دارد. استنا بالک، شرکت سوئدی مالک کشتی، می‌گوید که این کشتی در خارج از آبهای ایران توقیف شد و نشانی از فریب‌دهی یافته نشده است. اما اریک هانل، مدیر شرکت، می‌گوید که اگر روند رساندن داده‌های جعلی یواشکی صورت گرفته باشد، اثبات آن دشوار است. او گفت نهادهای اطلاعاتی و امنیتی به استنا بالک درباره فریب دادن کشتی‌ها هشدار داده بودند. به نوشته اکونومیست، ده‌ها کشتی در تنگه هرمز نیز در روزهای قبل از توقیف کشتی فوق، شناسایی ناهنجاری‌هایی را در سیستم ناوبری گزارش کرده بودند.

این مسئله صاحبان کشتی‌ها را نگران کرده و برخی از آنها کارکنانشان را به استفاده از روش‌های قدیمی، برای راستی‌آزمایی داده‌های دریافتی از ماهواره ترغیب کرده‌اند، هرچند بسیاری از کارکنان کشتی‌ها این روزها از این روش‌ها مطلع نیستند. برخی شرکت‌های مالک کشتی نیز به دنبال راهی برای خنثی کردن عملیات داده‌رسانی جعلی و فریب سامانه جی‌پی‌اس هستند و شرکت آمریکایی شیفت۵ که چنین ابزاری را می‌فروشد، می‌گوید که امسال فروشش چهار برابر شده است.

اکونومیست می‌گوید که ارسال داده‌های جعلی به سامانه ناوبری کشتی‌ها، روشی ارزان برای ایران است تا قدرت غربی را به زحمت انداخته و در مناسبات بین‌الملل برای خود اهرم فشار دست‌وپا کند، قلمرو خود را مشخص کند و مصمم بودن خود را به نمایش بگذارد. شرکت اسرائیلی وینوارد برای ردیابی حرکت کشتی‌ها‌، اخیرا عملیات فریبی را با استفاده از فرستنده‌ها و گیرنده‌های ماهواره‌ای شناسایی کرده که به مالکان کشتی‌ها و همچنین طرف‌های دیگر اجازه می‌دهد موقعیت محلی کشتی‌هایشان را دنبال کنند.

اکونومیست به نقل از یکی از کارکنان وینوارد در توضیح با مثال توضیح داد فرض کنیم که یک نفتکش با فرستنده خاموش از ایران به خلیج عمان حرکت می‌کند. در آنجا کشتی دیگری را ملاقات می‌کند که دستگاه فرستنده‌اش روشن است. کشتی اول سیگنال کشتی دوم را دقیقا کپی می‌کند و کشتی دوم بلافاصله فرستنده‌اش را خاموش می‌کند. پس از آنکه کشتی اول نفت خود را تحویل داد، به محل قرار بازمی‌گردد و سیگنال را به کشتی دیگر که منتظر مانده تسلیم می‌کند و ناپدید می‌شود. او گفت این روش برای کشوری که به دلیل تحریم‌های آمریکا نمی‌تواند نفت خود را بفروشد، ارزش مضاعف دارد.